2.สังโยชน์ ๑๐ (กิเลสเครื่องผูกมัดสัตว์ฯ)

สังโยชน์ กิเลสเครื่องผูกมัดสัตว์ไว้ในความเวียนว่ายตายเกิด

            ๑ สักกายทิฎฐิ ความเห็นเป็นเหตุยึดถือกาย ขันธ์ ๕ ว่าเป็นของเรา

๒ วิจิกิจฉา ความลังเลสงสัยในบาป บุญ กรรม ในพระปัญญาตรัส

รู้ของพระพุทธเจ้า ในพระรัตนตรัยฯ

๓ สีลัพพตปรามาส การทรมานตนให้ลำบากเปล่า ตึงเกินไป ลูบคลำศีล ความไม่แน่ใจในความบริสุทธิ์ในศีลของตนเอง ความยึดถือศีลและพรต ความติดในลัทธิพิธีต่างๆ ถือมงคลและตื่นข่าวฯ 

๔ กามราคะ ความกำหนัด (ในจิต) ยินดีในกามฯ

๕ ปฏิฆะ ความกระทบกระทั่งแห่งจิต ความโกรธ ไม่พอใจ กลัวฯ

๖ รูปราคะ ความยินดี (ติดใจ) ในรูปฌาน จิตสงบก็ยินดี จิตไม่สงบก็วิตกกังวล (พระอนาคามี อยู่ในขั้นของอรหัตตมรรค สังโยชน์ข้อ ๖–๑๐ ติดทุกคน แต่เบาบางและละเอียดเข้าไปเรื่อยๆ)  

๗ อรูปราคะ ความยินดี (ติดใจ) ในอรูปฌาน , ความฝัน , นิมิตฯ

๘ มานะ ถือตัว เปรียบเทียบ อิจฉา แข่งขัน นักเลงโต (ข่ม ไม่ยอม)  

๙ อุทธัจจะ ความฟุ้งซ่าน การพิจารณามากเกินไปฯ

๑๐ อวิชชา ความรู้จอมปลอม หลง หลอน สะดุ้ง ไม่รู้ สงสัยในเราและท่าน ในมรรคผลพระนิพพาน จึงเกิดการจับผิด เพ่งโทษและตำหนิด้วยประการต่างๆฯ 

            ๑ สักกายทิฎฐิ ความเห็นเป็นเหตุยึดถือกาย ขันธ์ ๕ ว่าเป็นของเรา


สายตรงพ้นทุกข์ (ทางลัด) โดย พระ สุปัญญา ธนปัญโญ