5.พระอรหันต์ ๔ ประเภท

พระอรหันต์ ๔ ประเภท
           ๑ สุกขวิปัสสโก เป็นผู้รู้อย่างค่อยละเอียดลออ  บรรลุอย่างสงบเงียบ  และไม่รู้ขณะ  เปรียบการเดินทางนั่งรถแล้วหลับสบาย  เมื่อถึงจุดหมายยังไม่รู้สึกตื่น (เปรียบกิเลสหมดสิ้นไปจากใจแต่ไม่รู้ฯ)  คนขับต้องมาปลุกให้ตื่น (เปรียบสิ่งทดสอบ) จึงรู้ว่าถึงแล้ว เช่น พระอาจารย์สิงห์ทอง ธัมมวโร      
๒ เตวิชโช เป็นผู้ได้วิชชา ๓ บรรลุรู้ขณะ เปรียบกับการเดินทางนั่งรถไปแล้วได้ชมทิวทัศน์ต่างๆไปด้วย เมื่อถึงจุดหมายปลายทางจึงรู้เองและเห็นเองว่าได้ไปถึงที่แล้ว พระโสภิตเถระ เอตทัคคะในทางระลึกปุพเพนิวาสานุสติญาณ คือการระลึกชาติหนหลัง   
๓ ฉฬภิญโญ  เป็นผู้ได้อภิญญา ๖ และแสดงฤทธิ์ได้  เช่น  สามารถเหาะเหินเดินอากาศ รู้จิตใจของผู้อื่น  เป็นต้น  บรรลุรู้ขณะ  เปรียบเช่นข้อ ๒ พระมหาโมคคัลลานะเถระ เอตทัคคะในทางผู้มีฤทธิ์   
๔ จตุปฏิสัมภิทัปปัตโต  แตกฉานเต็มเหนี่ยว  กว้างขวางลึกซึ้งและสอนเก่ง บรรลุรู้ขณะ เปรียบข้อ ๒ ๓ พระมหาโกฏฐิตเถระ เอตทัคคะใน

ทางแตกฉานในปฏิสัมภิทา ๔ “ สังฆาปาราชิกไม่มีในพระอริยบุคคล  และเมื่อได้หลุดพ้นไปจากสมมุติด้วยประการทั้งปวงแล้ว พระอรหันต์นั้นท่านจึงเป็นสติวินัย คือฉลาด รอบคอบ รอบตัวและ


 
รอบกับทุกสิ่งที่มาเกี่ยวข้อง
ไม่มีปัญหาอะไรกับสมมุติ เป็นอฐานะคือเป็นไปไม่ได้  (อย่าไปโจษท่านฯ) 
การปฏิบัติไม่ต้องกังวลว่าจะเป็นสุกขวิปัสสโก เตวิชโช  ฉฬภิญโญหรือจตุ

ปฏิสัมภิทัปปัตโต เพราะจะทำให้สงสัย  ไม่ต้องแข่งกับใคร  ชนะตนได้นั้นประเสริฐสุด คือทำให้กิเลสหมดสิ้นไปจากใจแล้วก็เป็นใช้ได้ (เพียงพอและ สุดยอด) ถึงเวลานั้นแล้วไม่ดีดไม่ดิ้น  (ไม่ตื่น สักแต่ว่าฯ)  เพราะนั่นคือสอุปาทิเสสนิพพาน (ที่สุดแห่งทุกข์ ที่สุดแห่งจิตและเป็นชาติสุดท้าย) ” 


สายตรงพ้นทุกข์ (ทางลัด) โดย พระ สุปัญญา ธนปัญโญ